Περίληψη-σχόλια:
Σύντομη παρουσίαση των βιβλίων του του γάλλου συγκριτολόγου René Etiemble, Rimbaud, avec Yassu Gauclère N.R.F. 1950, Hygiène des Lettres, N.R.F. 1952 και οξυδερκής κριτική στο Le mythe de Rimbaud, Structure du mythe, N.R.F.. Ο Τσίρκας είχε γνωρίσει τον Etiemble στην Αίγυπτο το 1944 και καλλιέργησε μια πολύχρονη φιλία μαζί του⸱ τον είχε συνδράμει όταν δούλευε τη διατριβή για τον Ρεμπώ, παρέχοντάς του υλικό που αφορούσε τη χαρτογράφηση των ελληνικών τυχών του ποιητή.
Απόσπασμα: «Στη ράχη του εξώφυλλου, ο εκδότης λέγει για το ‘Μύθο του Ρεμπώ’ πως δίνει το μόνο αυθεντικό πορτραίτο του ποιητή του «Μεθυσμένου Καραβιού» σ’ ολόκληρη την ιστορία της λογοτεχνίας. Κι εδώ έρχεται η σειρά μας να ρωτήσουμε: Έδωσε ο Ετιάμπλ το αυθεντικό πορτραίτο του Ρεμπώ; Αμφιβάλλουμε. Γιατί ο Ρεμπώ που μας παρουσιάζει μοιάζει καταπληκτικά, κυρίως στον ιδεολογικό-πολιτικό επαμφοτερισμό, με τον Ετιάμπλ. Και είναι βέβαια φυσικό, ύστερα από είκοσι ετών «συμβίωσης», ή ο Ετιάμπλ να υιοθετήσει τον ιδεολογικό βηματισμό του Ρεμπώ ή σιγά-σιγά να ταυτισθεί με τον ίδιο το Ρεμπώ και να του ‘δανείσει’ την ιδεολογία του. Τι να έγινε από τα δυό; Πολύ φοβούμαι πως πολεμώντας όλους τους άλλους μύθους ο Ετιάμπλ δεν πρόσεξε ότι έχτιζε με τα χέρια του έναν καινούριο, το μύθο του ‘Ετιαμπλικού Ρεμπώ». Αυτό φαίνεται εντελώς ιδιαίτερα στο κεφάλαιο: ‘ο Ρεμπώ πατριώτης ή ντεφαιτιστής’» όπου ο Ετιάμπλ, που ίσαμε τότε η μέθοδο της προσεχτικής μελέτης των κειμένων τόσο ικανοποιητικά τον εξυπηρετούσε, δηλώνει τώρα αμηχανία: ‘Μόνο το πάθος μας μας κάνει να εξυμνούμε ή να καταριόμαστε ένα Ρεμπώ πατριώτη, ένα Ρεμπώ άπατρι’.»
Πλασσαρά, αρ. 165